Aardbevingsbestendig in Groningen
In 2016 werd door TU Delft de Vlakkelichtkoepel middels een simulatietest succesvol beproefd op aardbevingsbestendigheid. Daarna volgde direct een levering van 8 stuks ten behoeve van het UMCG Groningen. In juni 2019 werd door de klant bevestigd dat alle Vlakkelichtkoepels er nog even goed bijstaan als ten tijde van de levering drie jaar eerder. Alle bevingen sindsdien zijn dus uitstekend doorstaan.
Universitair Medisch Centrum Groningen kiest voor acht aardbevingbestendige vlakke lichtkoepels
Vlakke lichtkoepels getest op aardbevingbestendigheid (7,8 op schaal Richter) bij simulatietest TU Delft
Vlakkelichtkoepel.nl uit Cuijk levert acht vlakke lichtkoepels voor de Centrale Sterilisatie Afdeling (CSA) in het Universitair Medisch Centrum Groningen (UMCG). De lichtkoepels zijn onderworpen aan een test bij de Technische Universiteit (TU) Delft, waarbij trillingen van aardbevingen worden nagebootst. Hieruit blijkt dat geen beschadiging of vervorming plaatsvindt bij de lichtkoepel bij een simulatie van een aardbeving van maximaal 7,8 op de schaal van Richter. Zo is de CSA beschermd tegen bevingen, die als gevolg van gaswinning regelmatig optreden in de regio. ‘Dit was een harde eis van de opdrachtgever’, weet Rolf Bakker, projectleider van Adviesburo Van der Plas uit Groningen. ‘Op deze afdeling worden namelijk alle instrumenten voor op de OK gereinigd en steriel verpakt. De ruimte moet dus ten alle tijde in tact en operationeel blijven, ook tijdens of na een aardbeving.’ De bouw van de CSA is in april afgerond.
In het oorspronkelijke ontwerp van de CSA in het Gronings ziekenhuis zijn acht vlakke lichtkoepels opgenomen. De Duitse architect Ulrich Weber uit Hagen wilde hiermee natuurlijk daglicht realiseren op de afdeling. Later had de opdrachtgever nog een aanvullende eis: de bouwconstructie en elk afzonderlijk onderdeel binnen dit project moet aardbevingbestendig zijn. Adviesburo Van der Plas heeft daarom het ontwerp nog eens kritisch onder de loep genomen en gekeken of er aanpassingen gedaan moesten worden. Rolf Bakker: ‘Dit was voor ons pionieren. De Nederlandse Praktijk Richtlijn aardbevingbestendig bouwen (NPR 9998) biedt weliswaar houvast in dit project, maar op constructief vlak was dit onontgonnen terrein. We hebben Vlakkelichtkoepel.nl –onze eerste keuze in het bestek– benaderd met de vraag of hun producten bestand zijn tegen een aardbeving. Dit heeft de fabrikant op eigen initiatief laten onderzoeken bij de TU Delft. De positieve uitslag gaf ons het vertrouwen om met deze partij verder in zee te gaan.’
Bij de TU Delft is een vlakke lichtkoepel drie tot vier minuten blootgesteld aan verschillende aardbevingsfrequenties: 2,5 op de schaal van Richter (vergelijkbaar met aardbeving in Appingedam, 2009), 6,7 op de schaal van Richter (aardbeving Griekenland, 2008) en 7,8 op de schaal van Richter (aardbeving India, 2008). De trillingen bleken geen impact te hebben op de vlakke lichtkoepel. Deze simulatie biedt de architect een richtlijn hoe een product zich houdt bij verschillende aardbevingsfrequenties. De zwaarste aardbeving ooit gemeten in Nederland vond overigens plaats in 1992 in Roermond. Deze scoorde een 5,8 op de schaal van Richter.
De vlakke lichtkoepels zijn prefab aangeleverd. Hierdoor was de installatie voor Brands Bouwgroep uit Groningen eenvoudig, vertelt projectleider Richard Menzen. ‘Daarna hebben we op vijf van de acht lichtkoepels zonwering aan de buitenzijde gemonteerd. Vanwege hygiënische aspecten was zonwering aan de binnenkant namelijk geen optie. Onze ervaring met Vlakkelichtkoepel.nl is erg positief. Ten eerste vanwege het installatiegemak, maar de koepels zien er ook gewoon fraai uit.’
De lichtkoepels zijn voorzien van HR++ veiligheidsglas dat reeds in de productie is verlijmt in de opstand. Hierdoor blijft het geheel ook bij trillingen op zijn plaats en zal de ruit niet uit de sponning vallen. De binnenruit is uitgevoerd van gelaagd veiligheidsglas waardoor bij een eventuele glasbreuk er geen scherpe glasdelen naar beneden vallen.
De toegepaste ruiten hebben een hoge isolatiewaarde: de u-waarde is 1.0 W/m2K. Dit is beter dan het Bouwbesluit vereist (u-waarde: <1.2 W/m2K). Daarnaast hebben de koepels een lage zontoetreding (ZTA = 38 procent) waardoor veel warmte buiten blijft en een hoge lichtdoorlaat (LTA 72 procent). Om hygiënische redenen is de zonwering niet aan de binnenzijde, maar aan de buitenkant toegepast. Deze is gepoedercoat in RAL7016 antraciet. Tenslotte hebben de lichtkoepels een zeer hoge luchtlekdichtheid: hierdoor blijft de luchtdruk constant, een vereiste in ziekenhuisomgevingen.
Naschrift:
De levering vond plaats in mei 2016. In juni 2019 werd door projectleider Richard Menzen bevestigd dat alle vlakkelichtkoepels er nog even goed bijstaan als ten tijde van de levering. Alle bevingen sindsdien zijn dus uitstekend doorstaan.
De klant aan het woord
De vlakke lichtkoepels zijn prefab aangeleverd. Hierdoor was de installatie voor Brands Bouwgroep uit Groningen eenvoudig, vertelt projectleider Richard Menzen. ‘Daarna hebben we op vijf van de acht lichtkoepels zonwering aan de buitenzijde gemonteerd. Vanwege hygiënische aspecten was zonwering aan de binnenkant namelijk geen optie. Onze ervaring met Vlakkelichtkoepel.nl is erg positief. Ten eerste vanwege het installatiegemak, maar de koepels zien er ook gewoon fraai uit.’
Richard Menzen - Brands Bouwgroep
Projectleider
